Açıkçası bu liste hakkındaki fikrimi söylemeye nereden başlamalıyım bilemiyorum. İnternet’te dünya çapında yapılan listelere baktığımızda, hepsinden çok daha aykırı olduğuna dikkat çekeyim önce. Hiçbir “En İyi Sabbath” listesinde grubun Ozzy ve Dio dönemlerine böyle eşit yaklaşıldığını göremezsiniz –ki bu açıdan Paslanmaz Kalem’deki yazar dostlarım ve kendimle gurur duyuyorum. Listemizde “NIB” ya da “Paranoid”in olmayacağından, standart dışı bir liste yapıp ana akım dinleyicinin gözünden kaçmış efsane şarkılara dikkat çekeceğimizden emindim.

Ama itiraf etmeliyim ki, bir Ozzy dönemi Sabbath hayranı olarak hiç memnun değilim! Hele hele bir numaradaki şarkı benim için çok büyük bir sürpriz oldu. Bu da bu giriş yazısı ihalesinin bana kalmasının sebebidir. Burak’la girdiğim iddiada, Burak o şarkının birinci geleceğini savunurken, ben buna kesinlikle ihtimal vermiyor ve Ozzy döneminden bir şarkının birinci gelmesinin kaçınılmaz olduğunu düşünüyordum. İddiayı kaybettiğim için de şu anda benim serzenişimi okuyorsunuz.

Ama yanlış anlaşılmalara mahal vermemek için “serzeniş” sözcüğünü kullanmamalıyım belki de. Çünkü ben de bir Dio hayranıyım, onun 60’lardaki Prophets zamanına ait, doo-wop tarzındaki kadife parçalarından bile keyif alıyorum. Listedeki Dio’lu şarkılara bir bakın: Her biri birer heavy metal klasiği kesinlikle. Ve nasıl olmasınlar ki? Dio’nun vokalinin dokunup parlatmadığı bir proje, bir parça, bir grup var mı? “Sign of the Southern Cross”un şu 2007 kaydı her şeyi özetliyor aslında. Dio masalını anlatmaya başladığı zaman, çevresindeki herkes gölgesinde kalıyor, bizler de ateşin etrafında gözlerini kocaman açmış çocuklar misali, onun sesiyle büyülenmiş bir şekilde dinliyoruz. Iommi’nin Dio’yla yaptığı besteleri, grubun bu dönemlerdeki enstrümantasyon fikirlerine bakın: Her biri Dio’nun vokalinin hizmetinde. Iommi Dio varken yapması gerekeni çok iyi biliyordu.

Ama bu kadar sevmeme ve keyifle dinlememe rağmen, benim ilk on listemde bir tane Dio dönemi Sabbath şarkısının bulunmamasının yegâne sebebi de yine bu. (“Falling Off the Edge of the World”ü onuncu sıraya koyup koymama arasında çok gidip geldim ama.) Her birinin birer şaheser olduğunu düşündüğüm ilk altı albüme bakın. Bu albümlerdeki parçalarda grubun bütün elemanlarının enstrümanları için bir alan var: Ward-Butler ikilisi topluluğun ritim kısmında kendi başlarına bir grup kadar yaratıcı performanslar gösterebiliyorlar, Iommi’nin riffleri Dio’lu dönemlerine nazaran çok daha renkli ve groovy ve aslında sesi Dio’nun ses rengi ve kabiliyetinin yanına bile yaklaşamazken, Ozzy’nin vokallerinde şarkıları üst seviyelere taşıyan müthiş teatraller var. Ne bileyim, ne yalan söyleyeyim… Ben bu dönemi çok seviyorum. Özellikle de favori Sabbath albümüm olan “Vol. 4” döneminin doom yüklü havasının bağımlısıyım. (Kişisel listem de bunu fazlasıyla ele veriyor!)

Paslanmaz Kalem yazarları grubumuz içindeki tartışmalarda “asıl Sabbath”ın bu dönemki olduğunu dile getirecek kadar ileri gitmiştim ama Çağlar -haklı olarak- beni reddetti. O lafımı geri alıyorum –tabii ki Dio’lu dönem de Black Sabbath. Hatta Tony Martin’li dönem de ve hatta Ian Gillan’lı dönem de! Hiçbirimiz benim yaptığım gibi küstahça bunun tersini söyleyecek durumda değiliz. Bu noktada da bireyler olarak zevklerimiz devreye giriyor işte. Paslanmaz Kalem’de her birimizin ne kadar geniş müzik zevkleri olsa da ortak skalamızın biraz heavy metale kaydığı bu listeyle tescilleniyor biraz. (Emre Karacaoğlu)

Black Sabbath’in en iyi 10 şarkısı

10) Too Late

[youtube id=”dEZ90Wk-S8U” width=”620″ height=”360″]

Kerem Onan: Too Late, basitçe bir şeytana ruhunu satma öyküsüdür. Yine oldukça doomy bir rif üzerine kurulu şarkıda bu sefer Dio’nun sesinde pişmanlığın ve geri dönülmez bir yola girmiş olmanın rengini adeta kabak gibi net şekilde görürsünüz. Varsın gösterge şeytana ruhunu satmak olsun, dinleyenler her “too late..” deyişinde kimbilir yaptıkları hangi dönülmez hatayı hatırlar, bilinmez.

Özgür The Editör: Bir diğer Dio’lu Black Sabbath albümü olan Dehumanizer’ın hem sözler hem de beste olarak en duygusal şarkısı “Too Late”, clean gitar arpeji ve Dio’nun buğulu vokaliye etkileyici bir giriş yapıp nakarattan itibaren şarkıya hakim olan Black Sabbath’in karakteristik doom rifleriyle dinleyiciyi duygusal olarak çökertir, ağlatır, yere çarpar, üstüne çıkıp kafasını ezer, o da yetmez ağzına sıçar. O derece güçlü bir baladdır Too Late (balad diyince aklınıza power baladlar gelmesin  tabi). Yalnızca bu listede değil, gönlümdeki yeri de kesinlikle ilk 10’dur.

9) Sabbath Bloody Sabbath

[youtube id=”Z6WTwi1gw90″ width=”620″ height=”360″]

Emre Karacaoğlu: Sabbath giriş riffi ve bas-davul düzenlemesiyle motorun gaz pedalına basıyorlarmış gibi adeta. (Bu yüzden The Cardigans’ın bu etkiyi silen yorumundan nefret ediyorum. Hem çok zorlama, hem zayıf, hem de çok sahte!) Başta Type 0 Negative olmak üzere birçok grubun örnek aldığı, Sabbath’ın “üç kısımlı parça” modeline dair örnekleri arasında kesinlikle en iyisi! (Bazı diğer örnekler: “War Pigs“, “Wheels of Confusion/The Straightener“, “Sabbra Cadabra“) Not da düşelim: Bu şarkıyı bir de Godspeed’le birlikte icra eden Bruce Dickinson’dan bir dinleyin.

8) Fairies Wear Boots

[youtube id=”sjWHotHHxc8″ width=”620″ height=”360″]

Burak Gülgüler: Fairies Wear Boots: Emre paşa şarkı hakkında tüm bilgileri güzelce yazmış, şarkıyı yorumlamak yerine buradan kendisine seslenmek istiyorum. Sevgili Emre, lütfen bir numaradaki şarkıya tekrar bak. DIO YÖNETİR!

Emre Karacaoğlu: En sevdiğim Black Sabbath riffi ve solosu bu şarkıda, Ward’la Butler davul ve basta uçuyor, Ozzy’yle Butler’ın birlikte kaleme aldığı sözlerin komikliği de cabası. (“‘Cause smokin’ and trippin’ is all you do.” diyen doktor!) Başlı başına bir şaheser olan 70 tarihli “Paranoid” albümündeki bu şarkıyı dinlemeye karar verirseniz, bir önceki “Rat Salad“ı takip ederek dinlemeyi kesinlikle unutmayın. Bu parçaları dinleyip grubun doğuştan bir super group olduğunu düşünmemek imkânsız. (Sabbath’ın bu şarkıyı bir grup skinheadin saldırısının ardından yazdığını da hatırlatayım. Yoksa ne içerse içsin, Ozzy’nin bot giyen periler gördüğüne hiçbirimiz inanmıyoruz, değil mi?)

7) Sign of the Southern Cross

[youtube id=”wpVHWWHNpV4″ width=”620″ height=”360″]

Mert Yıldız: Sabbath’ın Ozzy’li klasik dönemi, garip ticarileşme çabaları ile yapılan garip albümler (daha sonra “deneysel takıldık” diye yutturulmaya çalışılmıştır) ve artan kokoin, ekstaazi, tatak ve AĞLOL kullanımı ile KEPAZE bir biçimde son bulmuştur. 70’lerin ilk yarısını kasıp kavuran Sabbath gitmiş, yerinde artık kimsenin ciddiye almadığı bir dörtlü kalmıştır. Ozzy gruptan kovulur, devreye DELİ BAKIŞLI ADAM Blackmore’un keşfettiği Ronnie James Dio gelir. Dio Blackmore’a o kadar kin beslemiştir ki kendi kendine “ulan öyle bir şey yapıcam ki bana yaptığın afra tafralardan utanacaksın” der ve Sabbath ile “Heaven And Hell” albümüne imza atar. Grup bu albümde adeta yeniden doğar. Iommi “deneysel” olayları bırakıp yine riff yazmaya koyulur, Dio da muazzam vokalleri ile Sabbath’a yeni bir soluk getirir. “Mob Rules,” bir önceki albümün bıraktığı yerden bayrağı devralır. Çoğu zaman “Heaven And Hell”deki klasik parçalardan ötürü nispeten daha zayıf bir albüm gibi anımsansa da, bana göre daha oturmuş ve güçlü bir albümdür “Mob Rules.” Bunun sebebi de Ozzy’nin Randy Rhoads gibi genç ve YAKARLI bir gitaristle çalışmasının Iommi’yi gazlamış ve tekniğini iyice geliştirme ihtiyacı hissetmiş olmasıdır. Daha müzikal bir albümdür “Mob Rules,” introlar, şahane aranjmanlar, NWOBHM gruplarına taş çıkaran riffler… Bu albümün kalbi ise Sabbath’ın o güne dek yazdığı en görkemli epiktir tabii ki. “Sign Of The Southern Cross” hem Iommi, hem de Dio için bir gövde gösterisidir. Parça upuzun süresi boyunca zerre baymaksızın dinleyiciyi başka bir dünyaya ışınlar. Ne acıdır ki iki İtalyan göçmeni tek ipte oynayamamış ve “Mob Rules”un devamı gelmemiştir. Yine de Dio “ulan öyle bir albüm yapıcam ki bana yaptığın afra tafradan utanacaksın” demiş ve “Holy Diver” gibi bir başyapıta imza atmıştır ki, bu da ayrı bir yazısının konusu…

6) Solitude

[youtube id=”vmV8niW5GXs” width=”620″ height=”360″]

Burak Gülgüler: “Ozzy’li Black Sabbath dönemine ait en sevdiğin albüm nedir” diye sorsalar uzun süre düşünürüm ama “en sevdiğin Ozzy’li Sabbath şarkısı” dersen direkt “Solitude” derim. Iommi’nin gitarları ve flütü, ilk dinlediğimde Ozzy’e ait olduğuna inanamadığım vokalleri ile belki de “yalnızlık” hakkında yazılmış en güzel şarkıdır. Bu arada şarkının Opeth ve Ulver tarafından da coverlandığını bildirmek ister, Ulver versiyonunu bu linkte bulabilirsiniz der, Emre Karacaoğlu’na selamlarımı iletirim.

Emre Karacaoğlu: Black Sabbath gibi birçok vokalist dönemi geçirmiş, neredeyse 50 yıllık ve 19 albümlük bir gruptan ilk 10 şarkı listesi oluştururken Paslanmaz Kalem yazarları olarak büyük endişelerimiz vardı. Iron Maiden, Metallica, Megadeth ve Slayer’ın listelerini hazırlarken de tabii ki zorlanmıştık ama her birinin nihai Paslanmaz Kalem listesi ortaya çıkarken, listelerimizdeki ortak parçalar yüksek puanlar alarak o listeleri oluşturmuştu. Oysa Sabbath’ta, ilk kişisel listeler yavaş yavaş gelirken, korktuğumuz şey olacak sandım. Kişisel listeler birbirleriyle hiç örtüşmüyordu, hatta herkesin ilk sırasına koyduğu parçalar 10’ar puan alıp nihai listeyi oluşturacaklar sandım. (Neyseki listelerin tamamlanmasıyla bu böyle olmadı.) Ama bu esnada ilk gelen listelerde bu parça hep kendini gösteriyordu! Black Sabbath gibi, metal müziğin yaratıcısı addedilen bir grubun,sert müziklere bu kadar düşkün yazarların kişisel favori listelerinde yer alması güzel bir sürpriz. Ozzy’nin tanınmaz hale gelen efektli vokali ve Iommi’nin flütü muhteşem!

5) After All (The Dead)

[youtube id=”8HFEVyetVwA” width=”620″ height=”360″]

Alkan Karaçam: Dehumanizer es geçilen bir Black Sabbath albümü. Gördüğü ilgi ve yapı bakımından Dio’nun solo kariyerindeki Strange Highways albümüne benzetiyorum. After All insanın üzerine tonlarca yük bırakan tam bir doom metal şarkısı. Ne eksik ne fazla. Dio’nun sınırını çizdiği, Iommi’nin bu sınırlarda ölümcül gitar rifflerini serpiştirdiği bir “underrated” şarkı.

Kerem Onan: Dehumanizer, bu kulunuzun en sevdiği Black Sabbath albümü olur. Albüm çıktığı yıllardaki trende uygun olarak diğer BS albümlerine göre çok daha sert bir sounda sahiptir. After All, Korku filmini andıran girişinin ardından büyük usta Dio’nun, şarkının doom metal’in dibine vuran rifine uygun olarak yazdığı vokaller ve lirikleriyle insanı alır, sanki leş bir death metal grubuyla karanlığın dibine iniyormuşsunuz gibi sizi ölüler diyarına taşır. O ölümcül doomy hava Dio’nun “yalnız değilim, korkmuyorum” cümleleri ile umut saçmaya başladığı anda dağılır ve nakaratta şarkı bir anda hard rock şarkısına dönüşür. Dio’dan başka hiçbir vokalisin yaratamayacağı mükemmel bir vokal atmosferine sahiptir After All, başka biri yapsa kızacağınız bu değişimi, o yapınca fark etmeden kucaklayıverirsiniz.

4) Neon Knights

[youtube id=”_dRXWhsPAEk” width=”620″ height=”360″]

Özgür The Editör: Black Sabbath her ne kadar Ozzy Osbourne ile efsane albümler kaydetmiş olsa da ben duygusal sebeplerle grubun Dio’lu dönemini Ozzy’lı dönemine  tercih edenlerden biriyim. Ozzy’nin gruptan ayrılmasının ardından Dio’lu ilk Sabbath kaydı olan Heaven & Hell de favori albümlerimden biridir. Dio’nun gruba girer girmez beste sürecine de dahil olmasıyla 1980 yılında ortaya çıkan bu albüm adını heavy metal tarihine altın harflerle kazımıştır. Heaven & Hell’in ilk parçası olan Neon Knights, tekrar eden basit gitar riflerine ve beste yapısına rağmen ilk notasından itibaren sahip olduğu enerji ve Dio’nun insan üstü vokal performansı ile albüm için seçilmiş en iyi giriş şarkısıdır.

3) Children of the Grave

[youtube id=”wXcermq2WLs” width=”620″ height=”360″]

Çağlar Neçelik: 1971 yılında çıkan Master of Reality albümü Doom ve Stoner metalin başlangıcı sayılır. Albümün şaheseri Children of the Grave de Black Sabbath’dan beklediğiniz basit ama akılda kalıcı riff kullanımının hakkını sonuna kadar verir.  Bu riff yer yer arka plandan gelen perküsyon sesleri ile pekiştirilir. Şarkıyı farklı kılan benim için hep bu perküsyon kullanımı olmuştur.  Aynı War Pigs gibi savaş karşıtı bir temaya sahip olan şarkı Black Sabbath dışında Ozzy Osbourne’un da konserlerinde sıkça söylediği ve en bilinen Black Sabbath şarkılarından biridir.

Volkan Atay: Açılış riffleri ile başlayıp devamındaki o enfes müzikal yapıya kendini kaptırmadan şarkıyı dinleyebilmiş olmak mümkün değil gerçekten. İlk saniyelerden itibaren yakanıza yapışan melodiler size yönelik itham dolu bir manifestoya başlıyor. Sözlerdeki haykırış ve anti militarist uyarılar bugün de aynı şekilde geçerli. Müzik yolu ile yapılması gereken bu tip ifadelerin en iyilerinden biriyle karşı karşıyayız. Uzun yıllar boyunca da şarkının yenilikçi ve zamanı aşan yapısının övülüp her ortamda göklere çıkartılmasının da tanığı olmak ümidi ile…

2) Black Sabbath

[youtube id=”X3c3gsjgdXA” width=”620″ height=”360″]

Mert Yıldız: Black Sabbath Heavy Metal’in yaratıcısıdır muhabbetinin mimarı olarak bu şarkı gösterilir. Halbuki Sabbath’tan önce de Heavy Metal icra ediliyordu, merak edenler Sir Lord Baltimore ve Blue Cheer gibi isimlere bir kulak versinler. Bu parçanın asıl olayı, 3 notalık uğursuz, basit bir riff, aşırı yavaş bir tempo ve ürkünç bir atmosfer ile Doom Metal ve akrabası olan Stoner, Sludge gibi türlere el vermesidir. Tonla Doom Metal grubu direkt olarak bu şarkıyı kopyalamış, bu şarkı üzerinden kariyer inşa etmişlerdir. Saint Vitus’tan girer, Burning Witch’ten çıkar bu olay. Ayrıca 19 saatte canlı olarak kaydedilen bir albümden böyle bir sound nasıl elde edilir, bunu da anlamak güç. Ecinniler, Telli Babalar ve şarkıda bahsi geçen ŞİYTAN olaya el attı belki de, kim bilir???

Volkan Atay: Düşünün 1970 yılındayız. Albümü aldınız, eve gelip dinlemeye hazırsınız. Evet başlattınız. Önden bir uğultu, çan sesine karışan yağmur sesleri. Tekinsiz hissettiniz. İlk notalar dökülmeye başladı. Yıllar sonra bile hala bu notalara tutunan sayısız grubun ilham sesleri bunlar. Var bir tuhaflık. Ozzy karanlıklar içinde bir sureti tarifliyor. Gerildiniz… İşte bu atmosfer ile dinlemeye devam ediyorsunuz şarkıyı ve bittiğinde hikayeyi devam ettirmek isteyen istekli bir hayranlık hali hakim üstünüzde. Albümün çıktığı yılı ve müzikal ortamı düşününce anlattığım süreç ve şarkının gücünü hayal etmek ve dinleyenlerine bıraktığı etkiyi tariflemek çok da zor değil. Bugün dahi aynı etki ile kendini dinlettiğini düşündüğüm şarkı, bırakın Black Sabbath kariyerini tüm müzik camiası için gerçek bir mihenk taşlarından birisi. İşte bu şarkı ile hayranlarının karşısına çıkan grubun bir anlamda perdeyi açan şarkısı ile tanıştınız. Biz yıllardır o perdeyi aralayıp bakmaktan ve bu tekinsiz melodileri dinlemekten büyük keyif alıyoruz. Ve evet, ilk kez dinlercesine, bıkmadan…

1) Heaven and Hell

[youtube id=”-og87crqsCE” width=”620″ height=”360″]

Yazarların Kişisel Listeleri

[toggle title=”Alkan Karaçam”] 1) Heaven and Hell
2) Falling of the Edge of the World
3) Headless Cross
4) After All (The Dead)
5) Children of the Grave
6) When Death Calls
7) Black Sabbath
8) Ancient Warrior
9) Solitude
10) Born Again
[/toggle] [toggle title=”Burak Gülgüler”] 1) Heaven and Hell
2) Solitude
3) Iron Man
4) War Pigs
5) Neon Knights
6) Fairies Wear Boots
7) Sign Of The Southern Cross
8) God is Dead?
9) Headless Cross
10) Paranoid
[/toggle] [toggle title=”Çağlar Neçelik”] 1) Heaven and Hell
2) Black Sabbath
3) Children of the Grave
4) Sabbath Bloody Sabbath
5) I
6) Master of Insanity
7) Symptom of the Universe
8) Sign of the Southern Cross
9) Neon Knights
10) Zero the Hero
[/toggle] [toggle title=”Emre Karacaoğlu”] 1) Fairies Wear Boots
2) Wheels of Confusion/The Straightener
3) Sabbath Bloody Sabbath
4) Supernaut
5) Planet Caravan
6) Symptom of the Universe
7) Tomorrow’s Dream
8) Cornucopia
9) Sabbra Cadabra
10) Solitude
[/toggle] [toggle title=”Kerem Onan”] 1) After All (The Dead)
2) Too Late
3) Time Machine
4) The Shining
5) Lady Evil
6) Hand Of Doom
7) Neon Knights
8) Am I Going Insane
9) Symptom Of The Universe
10) Children Of The Grave
[/toggle] [toggle title=”Mert Yıldız”] 1) Into The Void
2) Disturbing The Priest
3) Sign Of The Southern Cross
4) Electric Funeral
5) Dirty Women
6) Die Young
7) Snowblind
8) Black Sabbath
9) Time Machine
10) Under The Sun
[/toggle] [toggle title=”Özgür the Editor”] 1) Heaven And Hell
2) Neon Knights
3) Turn up the night
4) Call of the Wild
5) Mob Rules
6) Too Late
7) Computer God
8) War Pigs
9) Time Machine
10) Electric Funeral
[/toggle] [toggle title=”Volkan Atay”] 1) Black Sabbath
2) After Forever
3) Paranoid
4) Children Of The Grave
5) Killing Yourself To Live
6) Children Of The Sea
7) Solitude
8) No Stranger To Love
9) God is dead
10) War Pigs
[/toggle]