CAPTAIN AMERICA: CIVIL WAR – Zaferin acı bedeliyle yüzleşmek
Giderek genişleyen Marvel Sinema Evreni’nin (MCU) yeni halkası kuşkusuz en görkemli bölümlerinden biri olarak karşımızda. Aşırı kalabalık kadrosundan dolayı bir Captain America filmi yerine Avengers 2,5 olarak da adlandırılsa yanlış olmaz.
Bizzat kendi karakterlerinin kontrolündeki Marvel tarafından üretildiği için MCU’nun her filmi belli bir standardın üzerinde uyarlamalardır. Ancak karakterlerin serileşen solo filmleri bugüne dek ilk filmden sonrakilere doğru başarı konusunda aşağıya doğru bir çizgi izlemişti. İlk Iron Man filmi çok beğenilerek MCU’nun temelini atarken Iron Man 2 ve 3 daha az beğeni kazanmıştı. Thor: The Dark World de ilk Thor filminden daha az beğeni kazanarak MCU’nun muhtemelen en zayıf halkasına dönüşmüştü.
Captain America serisinde ise durum tam tersi bir şekilde gelişti. Karakterin 2. Dünya Savaşı’ndaki kökenlerini anlatan serinin ilk filmi Captain America: The First Avenger kesinlikle MCU’nun en iyi halkalarından biri değil, ancak hemen sonrasında gelen The Avengers filmi öncesi atılması zorunlu bir adımdı. Bunu takiben gelen Captain America: The Winter Soldier ise pek çok izleyici tarafından MCU’nun en iyi filmi olarak kabul görmektedir. Artık karakterin köken hikayesiyle uğraşmak zorunda olmadan Cap’in modern dünyada karşılaştığı zorlukları ve düşmana dönüşen eski dostunun peşindeki macerasını işleyen film Black Widow ve Nick Fury gibi MCU’nun diğer önemli karakterlerinden de aldığı destekle güçlenmişti. Askeri gücün ve terör korkusunun zamanla paranoyaklaşmaya dönüşmesi senaryoda alt metin olarak güzel işlenmişti. Bu filmin yönetmenliğini üstlenen Anthony & Joe Russo kardeşlerin ortaya koyduğu iş hem izleyiciler hem de Marvel yönetimi tarafından öyle beğenilmişti ki sadece Captain America 3’ü de devralmakla kalmadılar, aynı zamanda MCU’nun üçüncü etap filmlerinin büyük finali The Avengers: Infinity War: Part 1 & 2 de onlara devredildi.
Russo Kardeşler bu filmle Infinity War öncesi Avengers ısınma turu yapmışlar. Hikaye doğrudan The Avengers: Age of Ultron’da yaşanan olayların devamı niteliğinde ve galaksinin başka bir yanında macera yaşayacak Thor ve Hulk haricinde tüm Avengers kadrosu mevcut.
Eğer Robert Downey Jr. bu filmde yer almayı kabul etmeseydi şüphesiz çok farklı bir Captain America filmi izlemiş olacaktık. Kontratında tek Avengers filmi kalan Downey Jr.’ın önceleri bu filmde sadece kısa bir yan rolde gözükmesi planlanmış ve bu şekilde anlaşılmaya çalışılmış. Ancak ilk Iron Man filminden bu yana şöhreti alıp gitmiş Downey Jr. astronomik bir ücret talep edince filmde gözükmesi suya düşmüş, hatta Marvel’ın bazı film yetkililerini epey kızdırmış. Ancak Marvel Studios Başkanı Kevin Feige duruma ağırlığını koyup filmde çok daha ön plandaki bir rolde olması karşılığında anlaşmaya razı olmuş. Böylece çizgi romanlardaki Civil War hikayesinin sinema uyarlamasını yapmaya kapı açılmış.
Civil War filminin çekilmesinin tek sebebi Robert Downey Jr. ile anlaşılabilmesi değil. Yönetmen Russo Kardeşler’in kısa süre önce yaptığı samimi itirafa göre, DC sinema evreninin Batman v Superman: Dawn of Justice filmini duyurarak ileri doğru büyük bir hamle yapacak olması Marvel Studios’u aynı yıl içinde karşılık verebilecekleri potansiyelde bir film yapmaya sürüklemiş. DC sinemada en önemli iki ikonunu karşı karşıya getirirken Marvel da benzeri bir formülü önemli kahramanlarını yüz yüze getireceği Civil War ile uygulamış.
Sonuçta bu rekabetten kazançlı çıkan taraf ise tabii ki izleyici kitlesi. Bundan sadece on yıl önce bu filmlerin yapılabilmesi ancak hayaldi, yirmi yıl önce ise sinemanın böylesine süper kahraman uyarlaması akınına uğrayacağını tahmin bile edemezdik. Oysa artık ardı ardına sinema salonlarına geliyorlar. O yüzden bazı izleyicilerin sürekli sızlanacak detaylar aramak ya da takım tutar misali DC ve Marvel kamplaşması yaratıp karşı tarafı sürekli aşağılamak yerine biraz rahatlayıp bu filmlerin tadını çıkarması daha fazla eğlenmelerini sağlar.
Civil War hikayesini işliyor olsa da sonuçta bu bir Captain America filmi olduğu için hikaye daha ziyade Steve Rogers yani Cap odaklı. The Winter Soldier’ın finalinde Steve’in yarım kalan Bucky’i arayışının Age of Ultron’un finalinde Sokovia’da yaşananlarla başarılı bir şekilde birleştirildiği bir film oluşmuş. Tony Stark için de çok önemli gelişmelerin yaşandığı hikaye ayrıca bir nevi Iron Man 4 havası taşıyor.
Dünyanın en görkemli karakterlerinden oluşan Avengers tahmin edildiği gibi herkes tarafından kahraman olarak görülmemektedir. New York, Washington ve Sokovia’da yaşanan savaşlarda ekip başarılı olmuş olsa da tüm bu zaferlerin geri planında çok sayıda sivil zayiat verilmiştir. Ve Avengers’ın son görevinde ekibin hatası dolayısıyla yaşanan bir facianın getirdiği kayıplar Birleşmiş Milletler’in sabrını taşırır. BM bağımsız hareket eden Avengers’ın kendi denetimi altında bir örgüte dönüşmesini talep eder. Ekibin yarısı buna olumlu bakarken yarısı da olumsuz bakar ve bu noktada her iki ayrı kutbun başını çeken Steve ve Tony arasında derin bir çatlak oluşur. Uzun süredir kayıp arkadaşı Bucky ortaya çıkınca Steve’in onu devlete teslim etmeyip korumaya çalışması da fırtınayı koparan hamle olacaktır.
Çizgi roman uyarlamalarının giderek evrimleşmesi ve karakter gelişimine odaklı daha ciddi senaryolar yazılmaya başlanması memnuniyetle karşılanması gereken bir durum. Kısa süre önce Batman v Superman: Dawn of Justice’in senaryosu kimi izleyiciler tarafından karmaşık ve sıkıcı bulunmuş olsa da aslında epey detaylı yazılmış kaliteli bir hikaye karşımızdaydı.
Captain America: Civil War o derece karanlık yapıya sahip olmasa da gene benzeri bir şekilde detaylı, kimi yerinde karmaşık ve ciddi yazılmış bir senaryoyla hazırlanmış. Girişteki aksiyon sahnesi haricinde filmin özellikle ilk yarısındaki hikaye örgüsü aksiyona değil, doğrudan karakterlere odaklı. Bu konuda Marvel Studios’un hakkını vermek gerek, ilk Avengers filminden bu yana ne kadar kalabalık bir kadroya sahip olsa da her karaktere layığıyla ekran süresi ayıracakları bir hikaye işlemeyi başarıyorlar. Filmin ortasına kadar süregelen bu aşırı ciddi işleyiş, ekipteki bölünme iyice ortaya çıkıp taraflar kesin hatlarla ayrılınca ve yeni elemanlar toplanmaya başlayınca yerini yer yer mizaha bırakıyor. Filmin ortasındaki büyük kapışma gösterişli aksiyon sahneleri içerdiği kadar güldüren anlar da içeriyor. Finalde ise hikaye büyük bir kırılma noktasına gelmekte. Bugüne dek tanrılarla ve teknolojinin getirdiği dehşetle savaşarak yıkılmamış ekip en büyük tehlikeyi içten içe çatırdayarak yaşıyor.
Fakat hikayenin tüm karakterlere yeterli vakit ayırmaya çalışmasına karşın böylesine kalabalık bir kadro aynı zamanda filmin zayıf noktası. Konunun karakterler arasında yer yer çok fazla dağılıyor oluşu The Winter Soldier’daki kadar etkileyici ve tutarlı bir senaryo işleyişi sağlayamıyor. Civil War sırtını büyük ölçüde kendinden önce gelen filmlere dayayan ve izleyicilerin bu filmleri bilmesi gereken bir kurguya sahip. MCU’yu iyi takip etmeyen bir izleyici Civil War’daki pek çok olayın nedenini ve bazı karakterleri anlayamayacaktır. Civil War bu bakımdan The Winter Soldier gibi kendi başına bir film değil de daha ziyade bir dizinin ara bölümü gibi. Finali de tatmin edici bir son sağlamak yerine sonraki filmleri işaret eder nitelikte.
Marvel Studios’un Sony ile Spider-Man’e dair yaptığı anlaşma filmin çekimlerinin başlamasından çok kısa süre önce gerçekleşmişti. Böylece Peter Parker / Spider-Man son anda senaryo üzerinde yapılan değişikliklerle filmde yer edinmişti. Bu son anlık ekleme kendini belli ediyor. MCU’ya dahil olan Spider-Man filmin en dikkat çekici yıldızına dönüşse de diğer pek çok karakterle kıyaslandığında daha ufak bir rolü var. Ama Tobey Maguire’in aşırı sessiz ve dramatik, Andrew Garfield’ın ise mizah unsurları biraz daha arttırılmış versiyonlarından sonra nihayet Tom Holland ile çizgi romanlardaki gibi durmayan çenesiyle geveze bir Spider-Man beyazperdeye yansımış durumda. Kapanış jeneriği sonundaki sahneyi de kaçırmayın.
Spider-Man yüzünden MCU’da ilk gözüktüğü filmde yıldızı biraz geri planda kalmış olsa da Black Panther da göz dolduran yeni bir karakter olarak ortaya çıkmakta. İlerideki yıllarda karşımıza çıkacak solo filmine dair bariz göndermeler de filme yedirilmiş.
General Ross’u canlandıran William Hurt’un uzun süre ortalıkta görünmedikten sonra bu sefer Dışişleri Bakanı Ross olarak geri dönüşüyle MCU’nun biraz dışlanmış gibi gözüken ikinci filmi The Incredible Hulk da serinin bir parçası olarak nihayet daha fazla özümsenmiş.
Captain America: Civil War’ın gösterime girmesiyle MCU’nun üçüncü etabı başlamış durumda. Marvel Studios filmler arasında kurduğu sıkı bağlarla her filmi bir bütünün parçası gibi örmekteki hünerini sergilemekte. Sıradaki film MCU’nun şu ana dek görmediğimiz büyü âlemini izleyicilere sunacak, Kasım ayında gösterime girecek Doctor Strange olacak. Böylece her yıl zincire eklenecek yeni halkalarla adım adım Avengers’ın Thanos’la savaşacağı büyük finale doğru geri sayım başladı.
