DAVID BOWIE – En iyi 10 Şarkı

4)  I’M DERANGED

Emre Karacaoğlu: Ambient müziğe olan sevgimden dolayı Brian Eno’ya büyük bir hayranlık besliyorum. Kendi çalışmaları bir yana, müziklerine dokunabildiği her müzisyen ve grubun da kendini çok şanslı gördüğüne eminim. İşitsel bağlamda bestelere, düzenlemelere ve prodüksiyona çok şey kattığını birçok sanatçıdan duymasaydım bile, çok sevdiğim albümlerin (mesela Devo’nun, Jon Hassell’ın, Slowdive’ın ve evet U2’nun) prodüktörlüğünü yapmasından bu adamın dehasına dair bir fikrim mutlaka olurdu. (Bono: “Bazı gruplar sanat okuluna giderdi. Biz Eno’ya gittik.”) Bowie’nin Eno’yla birlikte kaleme aldığı beste “I’m Deranged” bunun en sıkı ifşaatı ve bu yüzden de kişisel listemde bir numarada. Bowie’yle Eno’nun işbirliklerinde kimin ne rol üstlendiği ya da bestenin ne kadarından sorumlu olduğu konuları çok belirgin olmasa da şarkının aykırı düzenlemesi ve vokallerdeki enstrümantasyondan ayrı bir düzlemde icra ediliyormuş hissi Eno’nun numaraları gibi sanki. 1995 yılına ait “Outside” albümündeki bu mücevher, esrarlı ve muğlak sözleriyle, albümün genel konseptine uygun biçimde, modern hayattaki deliliği anlatıyor. Ama işte Bowie ve Eno da maharetlerini şu incelikle de gösteriyorlar: Parçadaki tekinsiz bas klavye yürüyüşü, disonant piyano soloları ve geri planda anbean beliren, kesik notalı gitarlar sözlerdeki temaya hizmet ediyor: Modern hayatın keşmekeşi içinde bir adam Romantik bir edayla delirdiğini ilan ediyor.

Kerem Onan: Evet, herkes yaşlanır, hem yaş olarak hem de sonraki nesiller tarafından algılanışıyla. Özellikle 90’ların ikinci yarısından itibaren bu değişimin ne kadar hızlandığının farkında olan şanslı bir nesile mensubum. 80’leri 90’ları ve 2000’leri tabiri caizse naklen izledim. Bir kişinin bile Bowie için “abi geçti artık ondan yeaa” dediğini duymadım. Her dinleyen, eski fan ya da yeni başlayan, her seferinde yeni bir şey keşfetti onda. Yenilikçi olmaya çalışmadı, zamanının aynası olmayı iyi bildi. Sanatçının gördüğü saygı fırıldak gibi değişebilmesinden ya da yıllarca aynı şeyi ısrarla yapabilmesindendir sığ kalabalık için. Sığ kalabalıklara hiç hitap etmedi Bowie. 90’ların güzel yanı, sıradışı olanın herkes tarafından artık görülebileceği bir çağa girmemiz, en kötü yanı ise sıradışı olanın bu sayede normalleşip sıradanlaşıvermesiydi. Ne grunge iki dakika önce çıkmıştı, ne elektronik müzik ne de deneysel indie soundlar. Ama endüstri sonunun yaklaştığının o kadar farkındaydı ki ne varsa sürdü oyuna, ayakta kalmak için. Bu yüzden, dönemde çekilen tüm “deli işi” filmlerin soundtrakleri indie, garage, alternatif rock ve deneysel gruplardan oluşurdu. Metalciler buna topluca “grunge” derlerdi (2000’lerde moda “hartkor” oldu). İşte deli dahi David Lynch’in aslında en “normal” işi olan, kendini buna en zorladığı film olan Lost Highway’in soundtrackinde parıldayan “I’m Deranged” de böyle hit oldu gönüllerde. Aslında ustanın biraz da Brian Eno ile etkileşiminden dolayı endüstriyel ve ambient seslere kucak açtığı dönemlerine denk gelen “Outside” albümünün güzide bir parçasıydı “I’m Deranged”. Şarkı, Lynch’in kes yapıştır sahnelerinde kendini buldu, gerçekliği en panik anlarda nasıl çarpıtabildiğimizi anlatan bu güzel distopik aşk filminde, film müziğinde yer alan tüm şarkılar gibi ayrı bir anlam kazandı.